Το Π.Δ. 83/2022 ρυθμίζει, για πρώτη φορά στα ναυτιλιακά χρονικά της πατρίδας μας, ζητήματα που αφορούν στην ασφάλεια των ρυμουλκών και των πληρωμάτων τους, την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στην θάλασσα, την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος και την ασφάλεια των λιμενικών εγκαταστάσεων πάντοτε σύμφωνα με τις αποφάσεις των Διεθνών Οργανισμών και τους κανονισμούς των Αναγνωρισμένων Οργανισμών σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 391/2009.
Δυστυχώς, χρειάστηκαν πολλά χρόνια και πολλά ατυχήματα ακόμη και θανατηφόρα, όπως για παράδειγμα πριν ενάμιση περίπου έτος στην Πάτμο με την ανατροπή του ρυμουλκού ΠΟΘΗΤΟΣ ΙΙΙ και την απώλεια της ζωής του Κυβερνήτη του κατά τη διάρκεια ρυμούλκησης του κρουαζιερόπλοιου AZAMARA JOURNEY, για να μπορέσει η Ελλάδα να πράξει το αυτονόητο, δηλ. να προσαρμοστεί στη διεθνή νομοθεσία και τη ναυτιλιακή πρακτική που εφαρμόζεται παγκοσμίως, εδώ και 30 χρόνια, για την ασφαλή διενέργεια των ρυμουλκήσεων. Εξαιτίας αυτών των δυστυχημάτων και της επικινδυνότητας των ρυμουλκήσεων, υπήρξαν επανειλημμένες και χρόνιες επικλήσεις εκ μέρους τόσο της Πανελλήνιας Ένωσης Πληρωμάτων Ρυμουλκών όσο και της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοηγών. Επίσης, έχουν υπάρξει σχετικές διερευνήσεις της Ελληνικής Υπηρεσίας Διερεύνησης Ναυτικών Ατυχημάτων του ΥΝΑΝΠ της οποίας οι εισηγήσεις παρέμεναν επί πολλά χρόνια κενό γράμμα στα συρτάρια των αρμοδίων.
Δυστυχώς, λίγο πριν την έναρξη συμμόρφωσης των ρυμουλκών την 01/07/2024, εμφανίστηκαν και πάλι οι γνωστές φωνές των δήθεν επαγγελματιών του χώρου οι οποίοι θέτουν τα οικονομικά τους συμφέροντα πάνω από την ασφάλεια των ανθρώπων, του περιβάλλοντος και των πλοίων και ζητούν, με διάφορα προσχήματα, πρωτίστως την ακύρωση αλλά και την παράταση στην έναρξη εφαρμογής του Π.Δ. 83/2022, ισχυριζόμενοι ότι η Ελλάδα θα μείνει χωρίς ρυμουλκά, τα πληρώματα τους θα χάσουν την εργασίας τους και θα δημιουργηθεί μονοπώλιο στην αγορά ρυμουλκών. Σημειώστε ότι παρόμοιοι ισχυρισμοί είχαν μετ΄ επιτάσεως τεθεί με αφορμή τον κανονισμό ρυμουλκήσεων των ΕΛ.ΠΕ. το 2017, προσφεύγοντας μάλιστα στην Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων, όπου τελικά απορρίφθηκε η καταγγελία τους. Άραγε, αυτοί που εκφράζουν και πάλι σήμερα τις ίδιες ανησυχίες, γιατί δεν μας λένε πόσες και ποιες εταιρείες του κλάδου έκλεισαν, εάν τα πληρώματα των ρυμουλκών έμειναν χωρίς δουλειές και εάν δεν εξυπηρετήθηκε έστω και ένα πλοίο; Σας πληροφορούμε, λοιπόν, ότι όχι μόνο δεν προέκυψε κάτι από τα παραπάνω, αλλά αντίθετα η αγορά των ρυμουλκών προσαρμόστηκε πλήρως μέσα σε ένα μόλις χρόνο από την ημερομηνία έκδοσης του Κανονισμού, αναβαθμίζοντας, κατ΄ αυτό τον τρόπο, την ασφάλεια των ναυτικών, των πλοίων, των εγκαταστάσεων και την προστασία του περιβάλλοντος στις λιμενικές εγκαταστάσεις των ΕΛ.ΠΕ. Βέβαια το πραγματικά οξύμωρο της υπόθεσης είναι να διαμαρτύρονται οι συγκεκριμένοι δήθεν επαγγελματίες του χώρου και όχι το Σωματείο Πληρωμάτων τόσο για την ασφάλεια όσο και για τις δουλειές τους. Θα άξιζε πραγματικά κάποιος στο Υπουργείο να ξαναδιαβάσει την απόφαση της ΡΑΛ 63/2018, να τη συγκρίνει με αυτά που λέγονται σήμερα από τους ίδιους φορείς και ανθρώπους και να κατανοήσει επιτέλους τους λόγους για τους οποίους η Αρχή απέρριψε την καταγγελία τους.
Οι ίδιοι δήθεν επαγγελματίες καταγγέλλουν ότι δεν υπήρξε διαβούλευση για την έκδοση του προεδρικού διατάγματος. Διερωτόμαστε, δεν πρέπει κάποια στιγμή το Υπουργείο να απαντήσει σε αυτή την αθλιότητα; Διαβούλευση για το θεσμικό πλαίσιο των ρυμουλκών ξεκίνησε από το 2017 για να καταλήξουμε σε ολοκληρωμένο σχέδιο διατάγματος στις αρχές του Ιουνίου του 2021. Το σχέδιο τέθηκε τότε σε διαβούλευση που ουσιαστικά συνεχίστηκε μέχρι τον Φεβρουάριο του 2022, δηλ. εννέα περίπου μήνες. Επισυνάπτονται οι επιστολές των καταγγελλόντων για την πληρέστερη ενημέρωσή σας. Υπάρχουν πολλά προεδρικά διατάγματα με τέτοια διαβούλευση;
Οι ίδιοι δήθεν επαγγελματίες, ως διαρκείς πολέμιοι του εκσυγχρονισμού και, κατ΄ επέκταση του προεδρικού διατάγματος, αρνούνται σχεδόν τα πάντα και εξακολουθούν να υποστηρίζουν διαρκώς ότι η εφαρμογή του θα αφήσει τα λιμάνια χωρίς ρυμουλκά. Το σημαντικό είναι ότι το Υπουργείο έχει πλέον την εικόνα που χρειάζεται. Πολύ πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου που καταρτίσθηκε για την ΕΛΙΜΕ και παραδόθηκε στο Υπουργείο αναλύει με ακρίβεια την πραγματική κατάσταση για την κάλυψη των ρυμουλκικών υπηρεσιών σε όλα τα λιμάνια. Θα αμφισβητηθεί η εγκυρότητα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου; Γιατί δεν έχουν αξιωθεί όλα αυτά τα χρόνια να παρουσιάσουν έστω μια μελέτη που να δείχνει κάτι διαφορετικό από αυτό που έχει παρουσιαστεί μέχρι τώρα; Εξάλλου, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι η Ένωση Λιμένων Ελλάδος στηρίζει την εφαρμογή του προεδρικού διατάγματος και δεν έχει εκφράσει καμιά ανησυχία για την εξυπηρέτηση των πλοίων στα ελληνικά λιμάνια;
Η ενδεχόμενη χορήγηση παράτασης θα λειτουργήσει εις βάρος της ασφάλειας των ναυτικών, των πλοίων, των εγκαταστάσεων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Επίσης, θα λειτουργήσει αποθαρρυντικά για όλους εκείνους τους πλοιοκτήτες που ήδη έχουν επενδύσει σε ρυμουλκά νέας τεχνολογίας ή βρίσκονται σε διαδικασία ανάληψης τέτοιων επενδύσεων, δεδομένου μάλιστα ότι έχει ήδη δραστηριοποιηθεί σημαντικός αριθμός σύγχρονων ρυμουλκών σκαφών μέσα σε μόλις ένα έτος από την δημοσίευση του Π.Δ. 83/2022, και συνεχίζονται παρόμοιες επενδύσεις.
Έχει επανειλημμένα τονιστεί ότι ο κλάδος των ρυμουλκών, με αφορμή το ΠΔ 83/2022, έχει μια μοναδική ευκαιρία να βγει από το τέλμα της ανασφάλειας και της αποφυγής κάθε επενδυτικής δραστηριότητας προς όφελος συντεχνιακών οικονομικών συμφερόντων, και να καταστήσει, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, την Ελλάδα χώρα ασφαλή με υγιή επιχειρηματική και αναπτυξιακή προοπτική.
Η αλήθεια για τα ρυμουλκά και το προεδρικό διάταγμα βρίσκεται στο ποιος πραγματικά επιθυμεί την ασφάλεια. Το ΥΝΑΝΠ είναι ο θεματοφύλακας της ασφάλειας στα πλοία και την θάλασσα. Στο τέλος της ημέρας, αυτό έχει την τελική ευθύνη αν το προεδρικό διάταγμα για τα ρυμουλκά και η ασφάλεια σε αυτά θα τοποθετηθούν στην τροχιά της αναβολής μέσω της εύκολης λύσης της «παράτασης» στην εφαρμογή τους. Και, τελικά, αν κάτι συμβεί, αυτό θα κληθεί να απαντήσει για ποιο λόγο έχει τυχόν κάνει αυτή την «επιλογή».