Η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης (Ε.Ο.Δ.) είναι μία εθελοντική οργάνωση έρευνας και διάσωσης, τα μέλη της οποίας συμμετέχουν σε επιχειρήσεις από το 1978, ενώ από το 1994 λειτουργεί με τη μορφή σωματείου.
Έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη και διαθέτει 31 παραρτήματα και βάσεις ετοιμότητας σε όλη την Ελλάδα, ενώ είναι πιστοποιημένη από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη από το 2001. Συνεργάζεται με τον INSARAG (International Search and Rescue Advisory Group) των Ηνωμένων Εθνών, ως η μόνη διεθνή διασωστική οργάνωση στην Ελλάδα, όπως επίσης και με την OCHA (Office for the Coordination of Humanitarian Affairs) και την ECHO (European Community Humanitarian Office) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, είναι μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ορεινής Διάσωσης (ICAR) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλάσσιας Διάσωσης (I.M.R.F.).
Για την επιχειρησιακή της δράση στη θάλασσα κατά τη διάρκεια της μεγάλης προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα, η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης τιμήθηκε από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες με το βραβείο προσφύγων NANSEN 2016, που αποτελεί την ύψιστη διάκριση της Ύπατης Αρμοστείας. Επιπλέον, για το διασωστικό της έργο, βραβεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2017 με το βραβείο κοινωνικής δικαιοσύνης «Μητέρα Τερέζα» από το Ίδρυμα Harmony της Ινδίας, το οποίο τιμά κάθε χρόνο οργανώσεις και προσωπικότητες από όλο τον κόσμο, που προσφέρουν ανθρωπιστικό έργο και συμβάλουν στην απονομή κοινωνικής δικαιοσύνης.
Με ένα ανθρώπινο δυναμικό άνω των 2.000 εθελοντών σε όλη την Ελλάδα, η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης συμμετέχει σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και μαζικών καταστροφών, οπουδήποτε κι αν λαμβάνουν χώρα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Στελεχώνεται από εθελοντές με επαγγελματική συνείδηση και άριστη κατάρτιση.
Σε λειτουργικό επίπεδο υπάρχουν δύο Διευθύνσεις - Επιχειρήσεων και Εκπαίδευσης – οι οποίες έχουν έδρα την Κεντρική Διοίκηση της ΕΟΔ στη Θεσσαλονίκη, ενώ, ταυτόχρονα, λειτουργούν τμήματα ειδικοτήτων. Οι ειδικότητες αυτές είναι οι εξής:
Τμήμα Ορεινής Διάσωσης: Πρόκειται για το πλουσιότερο σε εμπειρία τμήμα της Οργάνωσης, το οποίο έχει συμμετάσχει στις περισσότερες περιπτώσεις που χρειάστηκε ορεινή διάσωση, όπως στην πτώση του αεροσκάφους Yakovlev το 1997. Το τμήμα διαθέτει όλο τον απαραίτητο ειδικό εξοπλισμό και την εκπαίδευση, προκειμένου να επέμβει σε ορειβατικά και αεροπορικά ατυχήματα σε ορεινές περιοχές, φέροντας εις πέρας ακόμα και τις πιο δύσκολες επιχειρήσεις. Τα μέλη του τμήματος Ορεινής Διάσωσης είναι εκπαιδευμένοι εθελοντές, ο καθένας από τους οποίους εξειδικεύεται στο αντικείμενο από το οποίο θέλει να προσφέρει: ψηλό βουνό, βράχο, ski patrol, canyon ή ορειβατικό σκι. Έχει διαχρονική συνεργασία με την Πολεμική Αεροπορία και την Αεροπορία Στρατού για πάνω από 30 χρόνια, ενώ η κατάρτιση των μελών γίνεται με εκπαιδευτές που εκπαιδεύονται ή έχουν παρουσία σε σεμινάρια, εκπαιδεύσεις και ασκήσεις και βρίσκονται σε συνεργασία με αντίστοιχες ομάδες του εξωτερικού, ειδικές η κάθε μία στο είδος της.
Τμήμα Υγρού Στοιχείου: Το Τμήμα Υγρού Στοιχείου της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης στελεχώθηκε και ξεκίνησε τη δράση του το 2000 από μέλη της Οργάνωσης που ασχολούνταν με τη θάλασσα και, γενικότερα, το υγρό στοιχείο. Ξεκινώντας τη δράση του με πενιχρά μέσα, το Τμήμα Υγρού Στοιχείου αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο νευραλγικά τμήματα της Οργάνωσης. Αποστολή του είναι η έρευνα και η διάσωση σε θάλασσα, ποτάμια, λίμνες, σε περιοχές και πεδία που επικρατούν πλημμυρικά φαινόμενα και γενικά όπου το υγρό στοιχείο αποτελεί κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή. Το τμήμα στελεχώνεται από έμπειρους χειριστές ταχυπλόων σκαφών, ναυαγοσώστες, διασώστες ορμητικών νερών, ιστιοπλόους, αυτοδύτες και προσωπικό υποστήριξης. Ο εξοπλισμός του τμήματος αποτελείται από φουσκωτά ταχύπλοα διασωστικά σκάφη, καταδυτικό εξοπλισμό, ειδικό εξοπλισμό για διάσωση σε ορμητικά νερά, εξοπλισμό παροχής πρώτων βοηθειών και εξοπλισμό τηλεπικοινωνιών. Τα μέλη του τμήματος εκπαιδεύονται συνεχώς, τόσο με ασκήσεις που οργανώνονται εντός του τμήματος όσο και σε κοινές εκπαιδευτικές δραστηριότητες με άλλους φορείς που ασχολούνται με την διάσωση στο υγρό στοιχείο, όπως το Λιμενικό Σώμα και η Πολεμική Αεροπορία. Το Τμήμα Υγρού Στοιχείου έχει ενισχυθεί σημαντικά σε επίπεδο εξοπλισμού, σκαφών και εκπαίδευσης από τις μεγαλύτερες οργανώσεις – μέλη της Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλάσσιας Διάσωσης, όπως η Νορβηγική
RS, η Αγγλική RNLI, η Σουηδική SSRS, η Γερμανική DGzRS και η Ολλανδική KNRM. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ΕΟΔ διαθέτει αυτή τη στιγμή 17 διασωστικά σκάφη και δύο rescue runners, πλήρως εξοπλισμένα και έτοιμα να ανταποκριθούν σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα.
Τμήμα Αντιμετώπισης Καταστροφών: Το Τμήμα Αντιμετώπισης Καταστροφών δραστηριοποιείται από το 1994 σε επιχειρήσεις Έρευνας & Διάσωσης σε Αστικό Περιβάλλον (U.S.A.R). Σκοπός του είναι η άμεση και συντονισμένη ανταπόκριση και κινητοποίησή του κατά τη διάρκεια μαζικών και εκτεταμένων καταστροφών, για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης, καθώς και η συνεχής εκπαίδευση των μελών του. Η πολύχρονη εμπειρία και κατάρτιση των μελών του τμήματος και ο τεχνολογικός εξοπλισμός, του επιτρέπει να δραστηριοποιείται με απόλυτη επιτυχία, όποτε κληθεί, σε περιπτώσεις αντιμετώπισης φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών, όπως σεισμικά και πλημμυρικά φαινόμενα, αντλήσεις υδάτων, πυρκαγιές, βιομηχανικά ατυχήματα και άλλα. Το Τμήμα Αντιμετώπισης Καταστροφών ήταν παρόν σε πολλές περιπτώσεις μαζικών καταστροφών, όπως στο σεισμό του Αιγίου το 1995, της Τουρκίας το 1999, του Μαρόκο το 2003, της Αλγερίας το 2003, του Πακιστάν το 2004, της Αιτής το 2010 και της Χιλής το ίδιο έτος.
Τμήμα Πρώτων Βοηθειών: H επίσημη λειτουργία του τμήματος Α’ Βοηθειών ξεκίνησε το 2003 από εθελοντές της οργάνωσης με γνώσεις στον τομέα της προνοσοκομειακής φροντίδας. Κύριος στόχος του ήταν και είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη εκπαίδευση των εθελοντών της Οργάνωσης, καθώς και η ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών στις Πρώτες Βοήθειες. Το τμήμα αποτελείται από τους εκπαιδευτές πρώτων βοηθειών και λειτουργεί επικουρικά στα υπόλοιπα τμήματα, ενώ στις δραστηριότητές του περιλαμβάνεται η εκπαίδευση των νέων μελών, η εξειδίκευση όλων των μελών της ΕΟΔ στις Πρώτες Βοήθειες με πιστοποιήσεις διεθνώς αναγνωρισμένες και η προετοιμασία των μελών για εξωτερικές εκπαιδεύσεις και πιστοποιήσεις Πρώτων Βοηθειών. Επίσης, το τμήμα αναλαμβάνει την κάλυψη πολιτιστικών, αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων και πολύ συχνά διοργανώνει εκπαιδεύσεις, ημερίδες και συνέδρια που απευθύνονται σε πολίτες, αλλά και σε συλλόγους, εταιρείες, οργανισμούς και εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Τμήμα Έρευνας και Τεχνολογίας: Σκοπός του τμήματος έρευνας και τεχνολογίας είναι να χειρίζεται θέματα που αφορούν τις τηλεπικοινωνίες, την πληροφορική, την ηλεκτρονική, όπως και την εισαγωγή νέων τεχνολογιών στο πλαίσιο της λειτουργίας της ΕΟΔ. Επιπλέον, ασχολείται με το σχεδιασμό και την ανάπτυξη καινοτομιών, καθώς και τη βελτιστοποίηση των υφιστάμενων ηλεκτρονικών και πληροφοριακών συστημάτων. Στις δραστηριότητες του τμήματος περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η δημιουργία και η ανάπτυξη πρωτοποριακών και καινοτόμων τεχνολογικών προϊόντων και υπηρεσιών, όπως επίσης και η σχεδίαση και η διαχείριση του πανελλαδικού ραδιοδικτύου της ΕΟΔ, για την κάλυψη και απομακρυσμένων τηλεπικοινωνιακών αναγκών, εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα σύγχρονης και ποιοτικής επικοινωνίας. Παράλληλα, το τμήμα φροντίζει για την ανάπτυξη του λογισμικού και των διαδικτυακών εφαρμογών, καθώς και για τη διαχείριση πληροφοριακών συστημάτων, ενώ ασχολείται και με την στατιστική ανάλυση και την τεκμηρίωση των δεδομένων.
Τμήμα Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Δράσεων: Το τμήμα αυτό συγκεντρώνει, μεταφέρει και διανέμει ανθρωπιστική βοήθεια σε πληγέντες πληθυσμούς από θεομηνίες ή έκρυθμες καταστάσεις, ενώ έχει διαχειριστεί προγράμματα βοήθειας προς τρίτες χώρες σε συνεργασία τόσο με το Ελληνικό Κράτος όσο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ECHO, European Commission Humanitarian Aid Office). Έχει λάβει μέρος σε ανθρωπιστικές αποστολές στο Αφγανιστάν (1999-2004), το Ιράκ (2004), το Ιράν (2004), στο τσουνάμι της Ινδονησίας (2005), το Λίβανο (2006), το Πακιστάν (2007), τη Γάζα (2009) και
την Αϊτή (2010). Επίσης, οι εθελοντές του τμήματος αυτού υποστηρίζουν οικογένειες με οικονομικά προβλήματα και υλοποιούν δράσεις συγκέντρωσης ανθρωπιστικής βοήθειας.
Σκυλιά Έρευνας: Το Τμήμα Σκύλων Έρευνας της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης ιδρύθηκε για την ενίσχυση των υπολοίπων τμημάτων στην έρευνα αγνοουμένων. Ειδικά εκπαιδευμένοι σκύλοι συνδράμουν στην εύρεση εγκλωβισμένων θυμάτων μετά από καταστροφικό σεισμό, ανιχνεύουν επιζήσαντες στο χιόνι μετά από χιονοστιβάδα ή εντοπίζουν αγνοουμένους σε ανοιχτές περιοχές.
Η αποστολή μας
Αποστολή μας είναι η παροχή βοήθειας σε συνανθρώπους μας, που αντιμετωπίζουν κινδύνους για τη ζωή τους, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, σε όλα τα φυσικά ή μη πεδία, εντός και εκτός Ελλάδας.
Η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης ήταν πάντα δίπλα στον άνθρωπο στους μεγαλύτερους σεισμούς που συνέβησαν στην χώρα μας, αλλά και στο εξωτερικό. Συμμετείχε στο μεγάλο σεισμό του Αιγίου το 1995, όπου οι διασώστες – μέλη της κατάφεραν να σώσουν τη ζωή του μικρού Ανδρέα μετά από τρεις μέρες δουλειάς μέσα στα χαλάσματα, στον καταστροφικό σεισμό της Αθήνας το 1999, αλλά και στο σεισμό της Τουρκίας το 1999. Στην τελευταία, μάλιστα, περίπτωση η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης έφτασε πριν ακόμα κινητοποιηθεί επισήμως η κρατική μηχανή της Τουρκίας. Επιστέγασμα, ωστόσο, των προσπαθειών μας είναι η συμμετοχή μας στο μεγάλο σεισμό της Αϊτής το 2010. Εκεί, τα μέλη μας έκαναν περήφανο κάθε Έλληνα, καθώς κατάφεραν να βρουν και να σώσουν τον 23χρονο Εξάντους, τη στιγμή που όλα τα σωστικά συνεργεία είχαν σταματήσει να ψάχνουν για επιζώντες.
Ο στόχος μας
Στόχος μας είναι να είμαστε παντού και πάντοτε. Είμαστε πάντα παρόντες στο τόπο του συμβάντος. Είμαστε οι πρώτοι που θα φτάσουμε εκεί και οι τελευταίοι που θα το εγκαταλείψουμε.
Οι αξίες μας
Αίσθημα Ευθύνης
Αναγνωρίζουμε ότι αυτό που προσφέρουμε είναι σημαντικό και πολύτιμο και ότι οι πράξεις μας έχουν σημαντική επίδραση στους γύρω μας. Επομένως, ότι κάνουμε το κάνουμε υπεύθυνα, με πλήρη εντιμότητα και απόλυτο σεβασμό στις αξίες που υπηρετούμε.
Πάθος
Κάνουμε πράξη τα λόγια μας και εκπαιδευόμαστε διαρκώς, κρατώντας σε υψηλό επίπεδο τις γνώσεις μας. Με όπλο την εξειδίκευση, αγωνιζόμαστε για να προσφέρουμε την μέγιστη δυνατή βοήθεια όταν κληθούμε.
Αγάπη για την Ανθρώπινη Ζωή
Οι πράξεις και οι ενέργειες μας πλαισιώνονται με αγάπη γύρω από το πολυτιμότερο αγαθό, αυτό της ανθρώπινης ζωής. Το αγαθό αυτό έχουμε ταχθεί να το υπηρετούμε και να το προστατεύουμε με όλες μας τις δυνάμεις.