Η πανδημία έχει δημιουργήσει μία σειρά προβλημάτων σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Δεν θα μπορούσε φυσικά να αφήσει ανεπηρέαστη και την μεγάλη βιομηχανία που λέγεται ναυτιλία. Ποια είναι όμως τα προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή ένα ναυπηγείο; Απαντήσεις δίνει στο nafs.gr ο Managing Director της Marine Plus SA κ. Δημήτρης Βρανόπουλος.
“Όταν ξεκίνησε η πανδημία, τα πλοία που προορίζονταν για δεξαμενισμό στην Κίνα, καθώς κλείνονται για επισκευή τουλάχιστον δύο μήνες πριν, οι περισσότεροι πλοιοκτήτες θεώρησαν ότι θα ήταν καλό να πάρουν μία παράταση από τον νηογνώμονα / την σημαία.
Το πρώτο δίμηνο του 2020 όπου άρχισε να αντιλαμβάνεται ο κόσμος ότι ο ιός αυτός δεν είναι κάτι απλό, οι νηογνώμονες που ουσιαστικά λειτουργούν για λογαριασμό της σημαίας, εμφανίστηκαν ιδιαίτερα ευέλικτοι. Αντελήφθησαν γρήγορα το πρόβλημα και έτσι αποφάσισαν να δίνουν παρατάσεις από έναν έως και τρεις μήνες ανάλογα με το survey που έπρεπε να πραγματοποιηθεί.
Αυτή η διαδικασία λοιπόν συνεχίστηκε για τους πρώτους μήνες της χρονιάς και ουσιαστικά στην πορεία δημιούργησε στην Κίνα ένα κενό. Οι υπόλοιπες χώρες όπως για παράδειγμα η Ελλάδα, η Μαύρη θάλασσα, η Τουρκία και η Σιγκαπούρη, που έχουν και αυτές επισκευαστική δραστηριότητα, αρχικά δεν επηρεάστηκαν. Καθώς όμως ο ιός εξελίχθηκε σε πανδημία, άρχισαν να επηρεάζονται ολοένα και περισσότερες χώρες. Άρχισαν λοιπόν να προκύπτουν τα ίδια προβλήματα για περισσότερα πλοία καθώς δινόντουσαν ξανά παρατάσεις.
Καθώς περνάει ο καιρός τα πράγματα έχουν γίνει πιο σύνθετα. Να σας δώσω για παράδειγμα την εικόνα που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Κίνα. Υπάρχουν συγκεκριμένες απαγορεύσεις και για το πλοίο, όπως για παράδειγμα εάν έχει πραγματοποιηθεί αλλαγή πληρώματος τον τελευταίο μήνα, ή αν τα πληρώματα προέρχονται από τις Φιλιππίνες, την Ινδονησία, την Ινδία και τη Ρωσία. Πριν από μία εβδομάδα σε ένα ελληνικό πλοίο σε κάποιο ναυπηγείο στην κεντρική Κίνα πραγματοποιήθηκε το τεστ για την πανδημία και ενώ βρέθηκε αρχικά ένα μέλος του πληρώματος θετικό στον ιό, τελικά αποδείχτηκε ότι ήταν επτά. Αυτό δημιούργησε μία αλυσιδωτή αντίδραση. Καθώς λοιπόν το πλήρωμα ήταν από τις Φιλιππίνες, πάρθηκε η απόφαση για τις επόμενες 15 μέρες κανένα πλοίο με φιλιππινέζικο πλήρωμα να μην μπορεί να προσεγγίσει την συγκεκριμένη περιοχή.
Όσον αφορά το κομμάτι της εργασίας και της παραγωγικότητας εντός του ναυπηγείου σαφώς υπάρχει και εκεί ένα μεγάλο πρόβλημα, καθώς ελήφθησαν όλα τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να υπάρχουν οι αποστάσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους για να μην εξαπλωθεί η πανδημία ακόμα περισσότερο και για να μην οδηγηθούν τα ναυπηγεία σε lockdown όπως συνέβη για παράδειγμα σε ναυπηγεία στην Σιγκαπούρη.
Έτσι λοιπόν η παραγωγικότητα μειώνεται καθώς οι δουλειές χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο για να ολοκληρωθούν. Τώρα επίσης αρχίζει και βγαίνει το πρόβλημα των παρατάσεων που δόθηκαν από τους νηογνώμονες τους πρώτους μήνες του 2020. Περισσότερες παρατάσεις δεν μπορούν να δοθούν θα πρέπει να γίνουνε όλα τα surveys, και οι επισκευές που απαιτούνται για την ασφαλή λειτουργία του πλοίου.
Πολλές χώρες που διαθέτουν ναυπηγεία έχουν πάρει την απόφαση είτε να μην επιτρέπουν είτε να επιτρέπουν κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες και μετά από μεγάλη και χρονοβόρα διαδικασία, στους αρχιμηχανικούς να μεταβούν στο ναυπηγείο ώστε να ελέγχουν τις δουλειές που γίνονται. Αυτό είναι δυστυχώς άλλο ένα πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίσαμε και ευτυχώς μπορώ να πω τώρα σιγά-σιγά αρχίζει να λύνεται. Στην Κίνα για παράδειγμα μπορείς να βγάλεις βίζα, είναι μια χρονοβόρα διαδικασία αλλά μπορεί να πραγματοποιηθεί. Αλλά ακόμα κι αν βγάλεις βίζα πρέπει να βρεις εισιτήριο, να πας στην περιοχή, και προτού κάνεις οτιδήποτε θα πρέπει να περιμένεις 14 ημέρες καραντίνα σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Φυσικά πριν μπεις στο αεροπλάνο, αφού κατέβεις από το αεροπλάνο, όταν θα φτάσεις στην Κίνα πριν πας και αφού φύγεις από το ξενοδοχείο αλλά κατά την διάρκεια των 14 ημερών που είσαι σε καραντίνα υποβάλλεσαι σε τεστ διαρκώς, πράγμα το οποίο δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση.
Τα παραπάνω αφορούν στα ναυπηγεία που κυρίως κινούνται στο κομμάτι της ναυπηγοεπισκευής.
Σε ότι αφορά το κομμάτι των newbuildings θα έλεγα ότι έχει επηρεαστεί λιγότερο σε σχέση με το κομμάτι της επισκευής. Και αυτό γιατί οι εταιρείες που έχτιζαν πλοία ήταν φυσικό να έχουν ήδη κόσμο στα ναυπηγεία για να επιβλέπουν την κατασκευή. Όσον αφορά ομως την πλευρά του ναυπηγείου τα προβλήματα παραμένουν τα ίδια όπως της επισκευής καθώς τηρούνται οι ίδιες διαδικασίες με τις αποστάσεις και με λιγότερους εργαζόμενους σε συγκεκριμένο χώρο, προκειμένου να μην υπάρχει κάποιο κρούσμα, κάτι το οποίο και στο κομμάτι της κατασκευής έχει αντίκτυπο στην παραγωγικότητα.
Για τις νέες κατασκευές έχουν δημιουργηθεί και κάποια νομικά θέματα. Και κυρίως αναφέρομαι στις ρήτρες. Για παράδειγμα αν ένα πλοίο πρέπει να παραδοθεί την 1η Νοεμβρίου 2020 και παραδοθεί ένα ή δύο μήνες αργότερα βάσει συμβολαίου υπάρχουν ρήτρες και θα πρέπει να καταβληθούν και κάποια χρήματα (penalty clause). Βέβαια τώρα εδώ προκύπτει και ένα θέμα περισσότερο ηθικής τάξης θα έλεγα καθώς τα ναυπηγεία έχουνε προσαρμοστεί σε μία νέα πραγματικότητα χωρίς να το επιθυμούν. Εδώ τίθεται το ερώτημα αν ο κορονοϊός είναι force majeure. Αν δηλαδή οι απρόβλεπτες καταστάσεις που εμποδίζουν κάποιον να εκπληρώσει μία σύμβαση οφείλονται στον ίδιο ή σε τρίτους παράγοντες που δεν μπορεί να επηρεάσει. Ένα ναυπηγείο που καθυστερεί λόγω του κορονοϊού και της πανδημίας και λόγω των καινούριων κανονισμών μέσα στα ναυπηγεία που πλέον όλη η δουλειά γίνεται με χαμηλότερους ρυθμούς θα πρέπει να καταβάλει την ρήτρα; Αυτό είναι κάτι που ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει.
Πολλές φορές επίσης οι ναυτιλιακές εταιρείες προχωρούν σε αξιολόγηση (vetting) ενός ναυπηγείου, ιδιαίτερα στην περίπτωση που ενδεχομένως συνεργάζεται κάποιος για πρώτη φορά με αυτό. Το τελευταίο εξάμηνο τέτοιου είδους project απλά δε γίνονται.
Είμαστε όλοι σε εγρήγορση και ετοιμότητα, παρακολουθούμε τις εξελίξεις ελπίζουμε να αρθούν γρήγορα τα προβλήματα και να μπορέσει ο κλάδος της ναυπηγοεπισκευής αλλά και της κατασκευής να επανέλθει στην κατάσταση πριν την πανδημία. Για την ώρα ο κορονοϊός για τα ναυπηγεία αποτελεί σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες”.