Η Χίος, το 5ο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας είναι γνωστή για τις σπουδαίες προσωπικότητες στην πολιτική, την καλλιτεχνία και τα γράμματα όπως ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Αλέξανδρος Μαυροκοδράτος, ο Νεόφυτος Βάμβας, ο Μανώλης Ροίδης. κ. ά
Είναι γνωστή για τις μαστίχες της που είναι μοναδικές σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Περισσότερο όμως είναι γνωστή για τη ναυτοσύνη της. Ανδρεάδης, Αγγελικούσης, Φράγκος, Τσάκος, Προκοπίου, Λιβανός, Βενιάμης, και πολλοί άλλοι τάραξαν τα παγκόσμια νερά και μαζί με τους συναδέλφους τους από άλλα νησιά εδώ και δεκαετίες μας κάνουν υπερήφανους, κρατώντας τη σημαία της ναυτιλίας ψηλά στην πρώτη θέση. Αμέτρητοι είναι και πλοίαρχοι που κατάγονται από αυτό το περήφανο νησί καθώς και οι ναυτικοί.
Η οικογένεια Μπεζαντάκου γνωστή στα ναυτικά δρώμενα πήρε μία απόφαση που διαφοροποίησε τελείως τον οδικό χάρτη των ναυτιλιακών συνεδρίων. Για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε Navigator Shipping Decision Makers Weekend στο νησί της Χίου. Το θέμα ήταν πολύ σαφές: “Επιστροφή στις Ναυτικές μας ρίζες” . Και δεν υπάρχει κανένας καλύτερος τόπος από την Χίο για αυτό.
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε μία κατάμεστη αίθουσα όπου ακόμα και όρθοι παρακολουθούσαν επί ώρες τους ομιλητές.
Στο πρώτο πάνελ με τίτλο “Το μέλλον της ναυτιλίας: ο ρόλος της τεχνολογίας, οι περιβαλλοντικές εξελίξεις και αλλαγές στο ανθρώπινο δυναμικό” συμμετείχαν οι:
Έλενα Αθουσάκη, Head of Maritime Sustainable Center - PwC (moderator).
Κωστής Αχλαδίτης, Managing Director - Golden Cargo.
Κατερίνα Σκουρτανιώτη, Managing Director - Venlys Maritime Specialization Services.
Ρομπέρτο Κούστας, συνιδρυτής και CEO - Deepsea Technologies.
Δρ. Άννα-Μαρία Κοτρίκλα, επίκ. καθηγήτρια Τμ. Ναυτιλίας & Επιχειρηματικών Υπηρεσιών - Παν. Αιγαίου.
Η ναυτιλία μέσα από συμπληγάδες συνεχίζει να παραμένει πρώτη και ανταγωνιστική. Η εφοδιαστική αλυσίδα αποτελεί πλέον τον τρίτο πυλώνα ανάπτυξης της χώρας μετά την ναυτιλία και τον τουρισμό. Μπορεί το παραδοσιακό μοντέλο της εφοδιαστικής αλυσίδας να ανταποκριθεί στους σύγχρονους χρόνους που απαιτούνται; Η απάντηση είναι ναι. Η πρόκληση μπορεί να στεφθεί με επιτυχία.
Τεχνολογία blockchain. Η νέα τεχνολογία που θα συνδίαζει αμέτρητα δεδομένα ούτως ώστε να παράξει αποτελέσματα χρήσιμα για τον άνθρωπο όχι μόνο είναι εδώ αλλά κινείται με άλματα. Ο ανθρώπινος παράγοντας έπαιζε και εξακολουθεί να παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην επιτυχία μίας ναυτιλιακής εταιρείας. Τεράστιες αλλαγές σημειώνονται πλέον με σύγχρονες μεθόδους με γνώμονα έναν και μοναδικό. Θα πρέπει τα στελέχη στην ξηρά να μιλούν την ίδια γλώσσα με το πλήρωμα του πλοίου.
Η ατζέντα που έχει τεθεί για το μέλλον (Agenda 2030) έχει θέσει 17 στόχους και περισσότερους από 160 υποστόχους για το περιβάλλον, τον άνθρωπο, την τεχνολογία, την καινοτομία και εν τέλει την παγκόσμια ειρήνη.
Η βιομηχανία εξακολουθεί να ρυπαίνει περισσότερο από τη ναυτιλία στην οποία έχουν πέσει τα φώτα της δημοσιότητας.
Οι νέες τεχνολογίες αντικαθιστούν σιγά σιγά το παραδοσιακό μοντέλο, αλλά ο άνθρωπος παραμένει επικεφαλής. Το blockchain και το machine learning είναι το μέλλον στην τεχνολογία η οποία βασίζεται στα δεδομένα για να λύσει ένα πρόβλημα και όχι σε υποθέσεις οι οποίες δεν εφαρμόζονται ποτέ.
Η επανατακτικότητα (resilience) είναι επίσης σημαντική. To safety culture χρειάζεται περισσότερη αξιολόγηση. Στόχος είναι να αντιμετωπίζεται πλέον οποιαδήποτε κατάσταση με γνώμωνα πάντα την ασφάλεια σε θάλασσα και στεριά.
Στο δεύτερο πάνελ με τίτλο “Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον” συμμετείχαν οι:
Capt. Γιώργος Τσουρής, Πρόεδρος – Chios Marine Club & Operations Manager- Blue Planet Shipping SA (moderator).
Γιώργος Ξηραδάκης, Managing Director XRTC Business Consultants Ltd. και πρόεδρος The Propeller Club (Port of Piraeus).
Γιώργος Τσαβλίρης, Principal - Tsavliris Salvage Group.
Θεόφιλος Ξενακούδης, Director, Worldwide Business Operations / Managing Director - IRI/The Marshall Islands Registry.
Γιώργος Αλεξανδράτος, General Manager Apollonia Lines S.A και αντιπρόεδρος σο Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος.
Άντζυ Χάρτμαν, Crew Manager - Starbulk S.A και πρόεδρος Wista Hellas.
Ντίνος Αρκουμάνης, πρόεδρος Ακαδημαϊκού Συμβουλίου – Μητροπολιτικό Κολλέγιο.
Γιώργος Γεωργούλης, πλοίαρχος Ε.Ν., μέλος Τμήματος Ναυτιλίας & Επιχειρηματικών Υπηρεσιών, Παν. Αιγαίου.
«Κλειδί της επιτυχίας είναι η μεταλαμπαδεύση τις γνώσης από γενιά σε γενιά. Δεν πρέπει να χαθούν τα ιδανικά ο σεβασμός και η αξιοκρατία. Η γενιά των πενηντάρηδων είναι η τελευταία γενιά που ταξίδεψε σε ελληνικά πλοία έξι αίματος. Ήρθε η ώρα να πάμε την ελληνική ναυτιλία πίσω στις παραδοσιακές τις αξίες» ανέφερε ο κύριος Γιώργος Ξηραδάκης.
Στη συνέχεια ο κύριος Ξενακούδης, ανέφερε ότι η ανταπόκριση από την αγορά ως προς τους κανονισμούς είναι πολύ θετική. Συνέστησε λίγη προσοχή στις αποφάσεις που λαμβάνονται στον IMO διότι ακόμα και εκεί το δίκιο του ισχυρού επικρατεί και το όποιο βάρος πέφτει στις πλάτες των πλοιοκτητών.
Τον λόγο πήρε η κα. Angie Hartmann και ανέφερε ότι τα γραφεία δεν έχουνε επαφή με τα πλοία. Πρέπει όλοι να μάθουν πως είναι η ζωή στο πλοίο, να ζήσουν ένα διάστημα επάνω σ’ αυτό για να μπορούν να καταλαβαίνουν και τις ανάγκες της θάλασσας. Είναι ωραίο να μιλάμε είπε η κυρία Χάρτμαν αλλά είναι ακόμα πιο σημαντικό να μπορούμε να ακούμε.
Πως θα είναι ένα πλοίο σε 10 χρόνια από σήμερα;
Οι απόψεις διίστανται. Οχι unmmanned ships αλλά τεχνολογικά πολύ προηγμένα, ο άνθρωπος είναι άρρηκτα δεμένονος με το βαπόρι, μείγμα συμβατικών πλοίων είναι το μέλλον, όχι αυτόνομο το πλοίο γιατί τον άνθρωπο δεν μπορεί να τον αντικαταστήσει καμία τεχνολογία. Ο άνθρωπος δεν είναι φτιαγμένος να αναλύει προβλήματα, αλλά να τα λύνει.
“Πρέπει στη ζωή να έχεις ήθος, να είσαι θρήσκος, πιστός, ταπεινός και ευγενικός για να είσαι στη ναυτιλία. Το creativity δημιουργείται με την φτώχεια και όχι με τον πλούτο. Πλούσιος σημαίνει “πλήρης ουσίας”. Η τεχνολογία δε γίνεται χωρίς να δουλεύει η ψυχή και η λεβεντιά του ανθρώπου. Όσοι ασχολούνται με την ναυτιλία πραγματικά πρέπει να ταξιδέψουν και να μυρίσουν τη λαμαρίνα. Να μάθουν τον κανόνα της ηθικής στην θάλασσα” ανέφερε ο κ. Τσαβλίρης.
“Η εκπαίδευση είναι 50% γνώση και 50% προσωπικότητα. Η ναυτιλία γνωρίζει τους περιβαλλοντικούς κανόνες αλλά η αγορά τους είδε σαν κάτι νέο. Όλα ήταν γνωστά πλην των κανόνων της διαχείρισης έρματος. Εκτός από το κόστος, το ευχάριστο είναι ότι το περιβάλλον έχει μια μεγάλη απήχηση πλέον στους νέους. Κι εμείς πρέπει να τους κάνουμε αυτή τους την αγάπη για το περιβάλλον ακόμα πιο έντονη. Χρειαζόμαστε εκπαίδευση άλλου επίπεδου από αυτή που παρέχεται σήμερα. Ο καπετάνιος και ο πρώτος μηχανικός πρέπει να έχουν ικανότητα διοικήσεως” ανέφερε ο κ. Αρκουμάνης.
“Όλοι χρειαζόμαστε όλους. Είμαι δεύτερης γενιάς εφοπλιστής. Δεν είμαι αυτοδημιούργητος. Σε προβλήματα σοβαρά που αντιμετωπίσαμε ως εταιρεία χρειάστηκα την βοήθεια κάποιων ανθρώπων. Πρέπει να είμαστε ο ένας δίπλα στον άλλον. Καθένας έχει να προσφέρει. Δεν πρέπει να ντρεπόμαστε να ζητήσουμε βοήθεια. Οι νέοι πρέπει να δουν την ναυτιλία σοβαρά. Όλα όμως πρέπει να γίνονται με σεβασμό στον πλοίαρχο. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που άνθρωποι δημιούργησαν περιουσίες πέριξ του πλοίου. Θα πρέπει όλοι όμως να έχουμε στο νου μας ότι ο καπετάνιος είναι ένας. Και όλοι θα πάμε κοντά του. Χρειαζόμαστε ελληνικά συνέδρια, ελληνικά πληρώματα, και να εμπιστευόμαστε τους έλληνες. Η ναυτιλία επιτέλους να μπει στα σχολεία” ανέφερε ο κ. Αλεξανδράτος.
Στο τρίτο πάνελ με τίτλο “Οι Νέες προκλήσεις της Ναυτιλίας και ο ρόλος της Εκπαίδευσης”συμμετείχαν οι:
καθηγητής Σεραφείμ Κάπρος, πρόεδρος Τμ. Ναυτιλίας & Επιχειρηματικών Υπηρεσιών Παν. Αιγαίου (moderator)
Μαρία Λεκάκου, καθηγήτρια, κοσμήτορας Σχολής Επιστημών της Διοίκησης, Παν. Αιγαίου
Μαρία Μακκά, διευθύντρια ΑΕΝ Χίου
καπτ. Γιώργος Τσουρής, πρόεδρος, Chios Marine Club & Ops. Manager Blue Planet Shipping SA
Μιχάλης Φραγκιάς,, DPA Sun Enterprises Ltd.
Κώστας Καλαργυρός, Group HR Director, Latsco Shipping Ltd
Γιώργος Γεωργούλης, πλοίαρχος Ε.Ν., μέλος Τμήματος Ναυτιλίας & Επιχειρηματικών Υπηρεσιών, Παν. Αιγαίου.
«Πήραμε την επιχειρηματικότητα και την βαφτίσαμε γαλάζια. Πυλώνας του Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι η ορθή γνώση αλλά και η διαδικασία απόκτησης πρακτικής άσκησης. Εφαρμόζουμε μοντέλα επιχειρηματικότητας που βασίζονται στην τεχνολογία. Χρησιμοποιούμε το νησί σαν ένα εργαστήριο γνώσης” ανέφερε η κα. Λεκάκου.
Συμπερασματικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ναυτική εκπαίδευση έχει πλέον τεράστια διαφορά σε σχέση με το παρελθόν. Όμως έχει και περισσότερες απαιτήσεις. Ήρθε η ώρα η ναυτική εκπαίδευση να μπει επιτέλους και στα ελληνικά σχολεία. Ο καπτ. Τσουρής ανέφερε χαρακτηριστικά: “Μεταφέρετε γνώσεις και αξίες, γιατί δεν παίρνει κανείς τίποτα μαζί του”.
Τα νέα παιδιά δειλά δειλά επιτέλους στρέφονται στη ναυτιλία. Περισσότεροι από 300 σπουδαστές φοιτούν στην ΑΕΝ Χίου και ήδη 100 από αυτά προχωρούν και σε εκπαιδευτικά ταξίδια. Με τον τρόπο αυτό τα νέα παιδιά μπαίνουν στο εργασιακό τους περιβάλλον από τα 18 τους χρόνια. Η αγγλική γλώσσα είναι απαραίτητη, καθώς και βασικές γνώσεις τεχνολογίας και Υπολογιστών. Η δια βίου μάθηση είναι πλέον κομμάτι της ζωής του ναυτικού” ανέφερε η κα. Μακκά.
“Είχα την τύχη να διαχειριστώ παιδιά, την επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό, σε μία εταιρεία που η πλειονότητα είναι έλληνες ναυτικοί. Σήμερα έρχονται παιδιά δόκιμοι και τα καμαρώνεις. Με τις γνώσεις τους, την αφοσίωσή τους, τα αγγλικά τους. Βιοποριστικά τα παιδιά αυτά έχουν εξασφαλιστεί. Μετά από 50 και πλέον χρόνια στην θάλασσα μπορώ με σιγουριά να πω ότι το νερό που τρέχει στις ναυτιλιακές βρύσες είναι αξιόλογο”. ανέφερε ο κ. Φραγκιάς.
“Πρέπει να γνωρίσεις τον άνθρωπο που θα επιλέξεις. Δεν μπορείς να ασκήσεις διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού αν δεν καταλάβεις τις ιδιαιτερότητες και την κουλτούρα της εταιρείας. Θα ήθελα οι εταιρείες να είναι πολύ πιο κοντά με τα πανεπιστήμια. Οι αξίες της ναυτιλίας πρέπει να γίνονται γνωστές στους φοιτητές”. ανέφερε ο κ. Καλαργυρός.
Το πρώτο Navigator Shipping Decision Makers Weekend θεωρώ ότι εκτέλεσε την αποστολή του στο ακέραιο. Η επιστροφή στις αρχέγονες και παραδοσικές αξίες της ναυτιλίας, μπορεί να συνδυαστεί κάλλιστα με τις νέες τεχνολογίες. Δεν πρόκειται για ένα τοξικό μείγμα αλλά μάλλον για ένα ελιξήριο όπου ο γιατρός που θα το χορηγεί ανά περίπτωση, θα είναι ο άνθρωπος. Και ο άνθρωπος αυτός θα πρέπει να έχει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε παραπάνω. Μόνο έτσι θα μπορέσει η ναυτιλία να κάνει ένα restart όπως λέμε και στη τεχνολογία, ώστε να ανταποκριθεί στους νέους κανονισμούς, χωρίς να αλλοιώσει την εθνική και πατριωτική της ταυτότητα. Το οφείλουμε σε όλους αυτούς που δεν είναι σήμερα στη ζωή, αλλά δημιούργησαν τα ακλόνητα θεμέλεια της Ελληνικής ναυτιλίας. Το οφείλουμε στη νέα γενιά που αγαπάει τη θάλασσα. Άλλωστε “Έχουμε γη και πατρίδα, όταν έχουμε πλοία και θάλασσα”.
Νίκος Κ. Δούκας