Οι πρόσφατες εξελίξεις στις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές αναδεικνύουν σημαντικές αλλαγές στις στρατηγικές παραγωγής, τις διπλωματικές σχέσεις και τους πιθανούς γεωπολιτικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν τα πρότυπα εμπορίου ενέργειας το 2025 και μετά σύμφωνα με το τελευταίο report της Xclusiv Shipbrokers.
Σύμφωνα με την Xclusiv, η Gazprom της Ρωσίας προσαρμόζει τη στρατηγική επενδύσεών της, ανακοινώνοντας μείωση κατά 7% στον προϋπολογισμό της για το 2025, φτάνοντας τα 1,52 τρισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 14 δισεκατομμύρια δολάρια). Αυτή η προσαρμογή αντικατοπτρίζει τη στρατηγική στροφή της Μόσχας προς τις ασιατικές αγορές, με ιδιαίτερη έμφαση στην Κίνα ως κύριο προορισμό εξαγωγών. Ο αγωγός Power of Siberia αναμένεται να φτάσει την πλήρη δυναμικότητά του των 38 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως μέχρι το 2025, με επιπλέον έργα όπως η διαδρομή της Άπω Ανατολής να προσθέτουν 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως μέχρι το 202724. Αυτή η ανατολική στροφή υπογραμμίζει τις προσπάθειες της Ρωσίας να διαφοροποιηθεί από τις παραδοσιακές ευρωπαϊκές αγορές, αν και οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου πρόσφατα έφτασαν σε νέα υψηλά επίπεδα με το ολλανδικό TTF να φτάνει τα 48,58 ευρώ/MWh.
Εν τω μεταξύ, ο OPEC+ αντιμετωπίζει τις δικές του προκλήσεις, αναβάλλοντας τη συνεδρίαση των υπουργών του για τις 5 Δεκεμβρίου λόγω εσωτερικών εντάσεων σχετικά με τις ποσοστώσεις παραγωγής6. Η καθυστέρηση ακολουθεί συζητήσεις μεταξύ Σαουδικής Αραβίας, Ρωσίας και άλλων βασικών μελών, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα της διαχείρισης της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου εν μέσω ανησυχιών για την αδύναμη ανάπτυξη της ζήτησης και την υπερπαραγωγή από ορισμένα μέλη. Η ομάδα πρέπει να αποφασίσει πώς θα διαχειριστεί την προγραμματισμένη επανεισαγωγή των εθελοντικών περικοπών των 2,2 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα από τον Ιανουάριο του 2025, διατηρώντας παράλληλα τις υπάρχουσες ομαδικές περικοπές των 3,6 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα810.
Ίσως η πιο σημαντική πιθανή διαταραχή να προκύψει στο Ιράκ, τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό του OPEC. Αναφορές υποδεικνύουν ότι μια πιθανή κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να επιβάλει κυρώσεις που στοχεύουν τον ενεργειακό τομέα του Ιράκ, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις σχέσεις του με το Ιράν121416. Τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να επηρεάσουν την παραγωγή των 4 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα και τις εξαγωγές των 3,6 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα του Ιράκ, με εκτεταμένες επιπτώσεις για τους κύριους αγοραστές όπως η Κίνα και η Ινδία, που αντιπροσωπεύουν το 41% και το 28% των θαλάσσιων εξαγωγών αργού πετρελαίου του Ιράκ αντίστοιχα. Οι προτεινόμενες κυρώσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν σοβαρά την οικονομία του Ιράκ, η οποία αντλεί το 95% των κυβερνητικών εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου. Επιπλέον, η εξάρτηση του Ιράκ από το ιρανικό φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας – που πρόσφατα υπογραμμίστηκε από τη μείωση των εξαγωγών φυσικού αερίου από το Ιράν από 25 εκατομμύρια σε 7 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα – δημιουργεί περαιτέρω ευπάθεια. Η κατάσταση περιπλέκεται από την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στον ενεργειακό τομέα του Ιράκ, όπου οι κινεζικές εταιρείες ελέγχουν το 7,27% των τρεχόντων και μελλοντικών αδειοδοτημένων έργων πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε σύγκριση με το 1,82% των αμερικανικών εταιρειών121416.
Οι διασυνδεδεμένες εξελίξεις στις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές δημιουργούν μια περίπλοκη προοπτική για το θαλάσσιο εμπόριο ενέργειας. Ο μειωμένος επενδυτικός προϋπολογισμός της Gazprom και η στροφή προς την Κίνα υπογραμμίζουν τη στροφή των ενεργειακών ροών προς την ανατολή από το 2022, με την αυξημένη δυναμικότητα των ρωσικών αγωγών να μειώνει ενδεχομένως την εξάρτηση της Κίνας από τις θαλάσσιες εισαγωγές LNG και να επηρεάζει τη ζήτηση για πλοία μεταφοράς LNG. Εν τω μεταξύ, οι καθυστερήσεις στη συνεδρίαση του OPEC+ και οι εντάσεις σχετικά με τη συμμόρφωση με τις ποσοστώσεις προσθέτουν αβεβαιότητα στις αγορές δεξαμενόπλοιων αργού πετρελαίου. Εάν ο OPEC+ εφαρμόσει τις προγραμματισμένες περικοπές παραγωγής των 2,2 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα το 2025, μπορεί να μειώσει τη ζήτηση για δεξαμενόπλοια, αν και η τρέχουσα υπερπαραγωγή από τη Ρωσία, το Ιράκ και το Καζακστάν έχει ενισχύσει τη ζήτηση, ιδιαίτερα στις επιχειρήσεις του σκιώδους στόλου. Ωστόσο, ο πιο διαταρακτικός παράγοντας θα μπορούσε να είναι οι πιθανές κυρώσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ. Με το Ιράκ να εξάγει 3,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα – κυρίως προς την Ασία – οι κυρώσεις θα μπορούσαν να ανατρέψουν τις παραδοσιακές διαδρομές εμπορίου Ιράκ-Ασίας και να απαιτήσουν εναλλακτικές πηγές, αυξάνοντας τη ζήτηση για ναυτιλιακές μεταφορές εάν οι Ασιάτες αγοραστές στραφούν σε απομακρυσμένους προμηθευτές. Επιπλέον, οι κυρώσεις μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ενός σκιώδους στόλου για το ιρακινό αργό πετρέλαιο, μειώνοντας την αποτελεσματική χωρητικότητα του στόλου και αυξάνοντας τα ναύλα, καταλήγει το report της Xclusiv.
