Ἓνας ἀπό τούς δημοφιλέστερους καί πιό δημιουργικούς ἐφοπλιστές, ὑψηλοῦ ἠθικοῦ ἀναστήματος, προοδευτικός, μορφωμένος πανεπιστημιακά καί καλός ἂνθρωπος, ἦταν ὁ Ἀντώνης Χανδρής.
Ὁ ἐξαντλητικός διάλογος γιά τήν ἐπίλυση τῶν προβλημάτων ἦταν ἡ ἀδυναμία του, ἀλλά καί τό ταλέντο του. Ἦταν πάντοτε καλοπροαίρετος καί ἀναγνώριζε τό δίκιο τοῦ ναυτεργάτη, τόν ὁποῖο εἶχε πάντοτε συνεργάτη. Μιλούσε διαρκώς μέ προσήνια καί πάντα μέ ἐπιχειρήματα, τόσο μέ ἓνα ναυτεργάτη, ὃσο καί μέ τόν Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ.
Φυσικά ἡ καταγωγή του ἦταν ἀπό τήν Χίο, τό νησί πού τόσο ταλαιπωρεῖται σήμερα ἀπό τό "χότ σπότ" τῶν λαθρομεταναστῶν. Ἂν ζοῦσε σήμερα ὁ Ἀντώνης Χανδρής εἶμαι σίγουρος ὃτι θά ἒδινε κάποια λύση, (πού δέν μπόρεσε ὁ Μουζάλας) γιατί ἀνῆκε στήν γενεά τῶν ἀνθρώπων πού εἶχαν ὑψηλότατο ἐθνικό φρόνημα.
Στόν Β´Παγκόσμιο πόλεμο ἒχασε τόν μισό του στόλο (7 περίπου ἀτμόπλοια) πού εἶχε ἀπό τήν οἰκογένειά του, μαζί μέ τόν ἀδελφό του Δημήτρη. Ἒκτοτε ἂρχισε ἡ ἀνοδική του πορεία. Δικαιωματικά ἀγόρασε ἓνα ἀπό τά "εὐλογημένα λίμπερτυς" καί ἓνα τάνκερ τύπου Τ2. Τό μυαλό του ὃμως στράφηκε στήν ἐπιβατηγό ναυτιλία. Τότε τό μεταναστευτικό ρεῦμα ἦταν μεγάλο σέ ὃλο τόν κόσμο. Ὑπῆρχαν πολλοί μεταπολεμικοί πρόσφυγες, πού ἢθελαν νά ἀλλάξουν ζωή. Νά φύγουν ἀπό τήν μιζέρια. Ἒτσι ὁ Χανδρής βοήθησε στό νά διογκωθεῖ ἡ μεγάλη ἑλληνική ὁμογένεια σέ ὃλο τόν πλανήτη καί ἰδιαίτερα στήν Αὐστραλία.
Ἡ ἑταιρία του ξεκίνησε πρῶτα ἀπό τόν Διεθνῆ Ὀργανισμό Προσφύγων γιά τήν ἐπαναφορά ἐκτοπισμένων Εὐρωπαίων στήν Αὐστραλία καί στήν Ἀμερική. Ἀσχολήθηκε ὃμως καί μέ τήν μεταφορά στρατευμάτων, ὓστερα ἀπό συναντήσεις πού εἶχε μέ τήν Βρεταννική κυβέρνηση. Ἦταν συνεχῶς ἀεικίνητος καί ἐπινοητικός. Ἐνῶ ὁ Ἀντώνης Χανδρῆς καί ὁ ἀδελφός του Δημήτρης εἶχαν ἀποκτήσει στήν δεκαετία τοῦ ᾽60 ἓνα σημαντικό στόλο 30 τάνκερς, τό μυαλό του στρεφόταν πάντα στήν ἐπιβατηγό ναυτιλία. Δημιούργησε λοιπόν τήν "Τσάντρις Λάϊνς", στοχεύοντας κυρίως στήν μεταφορά ἐποίκων ἀπό τήν Εὐρώπη, πού ἀναζητοῦσαν νέα ζωή στήν Αὐστραλία.
Ποιός δέν θυμᾶται ἀπό τούς παλιούς τό ὑπερωκεάνειο "Πατρίς", ἡ τσιμινιέρα τοῦ ὁποίου φιγουράρει σέ πολλές δακρύβρεχτες ἑλληνικές ταινίες τῆς ἐποχῆς, ὃταν οἱ νέοι Ἓλληνες ἒφευγαν ἀπό τόν Πειραιᾶ γιά τήν Αὐστραλία ἢ τήν Ἀμερική. Ἀκολούθησε τό "Ἀμέρικα", πού ἦταν τό μεγαλύτερο ἐπιβατηγό μέ ἑλληνική σημαία. Θέση ἐνιαία, ἀνεπίσημο περιβάλλον, ἀλλά κλιματισμένες ὃλες οἱ καμπίνες, ἂφθονη ψυχαγωγία καί φαγητό καλῆς ποιότητος. Τί ἂλλο ἢθελε ὁ ταξιδιώτης; Τελικά ὁ Χανδρής ὑπῆρξε ὁ πρωτοπόρος τῶν πολυτελῶν κρουαζιερῶν. Ἀκόμη θυμᾶμαι τό ἀρχοντοβάπορο ὑπερωκεάνειο κρουαζιερόπλοιο "Βικτώρια", μέ τό ὁποῖο ταξίδεψα οἰκογενειακῶς στήν Βὀρεια θάλασσα. Ἡ πολυτέλεια ἦταν ἀπαράμιλλη. Μία τεράστια αἲθουσα δισκεδάσεως, πού θύμιζε τήν πολυτέλεια τοῦ "Τιτανικοῦ", μέ ὀρχῆστρα κά πιάνο σέ περίοπτη θέση ἐξώστη. Ἡ σαμπάνια ἒρρεε ἂφθονη καί ἡ ψυχαγωγία ἦταν ὑψηλῆς ποιότητας.
Ἡ "Τσάντρις Λάϊνς" ἀπέκτησε τόν μεγαλύτερο στόλο κρουαζιεροπλοίων, 13 τόν ἀριθμό, ξεπερνῶντας καί τίς πατροπαράδοτες ἀγγλικές P & O, Cunard καί Union-Castl. Τό ὂνομα Χανδρής ἒγινε τόσο δημοφιλές παγκοσμίως, ὃσο καί τό "Ὠνάσης". Ἀλλά κάθε ὡραία ἐποχή ἒχει καί τό τέλος της. Μετά τίς χιλιάδες ἐπιβατῶν πού μεταφέρθηκαν μεταξύ τῶν δύο ἠπείρων, τό μεταναστευτικό ρεῦμα διεκόπη. Ἡ Αὐστραλία ἒθεσε περιοριστικούς ὃρους, ἐνῶ ἂρχισαν νά ἀναπτύσσονται οἱ ἀεροπορικές μεταφορές. Ὃμως ἡ ὑποδομή πού εἶχε δημιουργήσει ὁ Χανδρής ἦταν τεράστια. Ὡς πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως Ἑλλήνων Ἐφοπλιστῶν ἒμεινε παροιμιώδης γιά τό συμβιβαστικό πνεῦμα πού τόν διέκρινε. Οἱ ἰδιαίτερες γνώσεις του (πτυχιοῦχος ναυπηγός μηχανολόγος Ἑλβετικοῦ Πανεπιστημίου) συνέβαλαν στήν ἐπιτυχή ἀγορά τῶν πλοίων πρός ἀγορά ἢ ναυπήγηση, ὃταν οἱ περισσότεροι Ἓλληνες ἐφοπλιστές τῆς ἐποχῆς ἐκείνης δέν εἶχαν πανεπιστημιακή μόρφωση.
Πρόεδρος τῆς ΕΕΕ έξελέγη μετά τήν μεταπολίτευση καί ὑπῆρξε ἀπό τούς δημοφιλέστερους προέδρους της. Δέν ἀγαπούσε τά "ὀφίτσια", ἀλλά τελικά δέχθηκε τήν προεδρία, ἀποδεικνύοντας ὃτι ἦταν ὁ κατάλληλος ἂνθρωπος στήν κατάλληλη στιγμή. Εἷχε καλές σχέσεις μέ ὃλους τούς πολιτικούς, καί δέν δίστασε νά συναντηθεῖ ἀκόμη καί μέ τόν Χαρίλαο Φλωράκη, γενικό Γραμματέα τοῦ ΚΚΕ, κάτι πού δέν ξανάγινε ποτέ ἒκτοτε. Ὁ Περισσός παρέμεινε ὁ ἐμβληματικός, ἀπολιθωμένος καί δογματικός ἀντίπαλος τοῦ ἐφοπλισμοῦ "πού πίνει τό αἷμα τῶν ἐργαζομένων" κατά τίς ἀντιλήψεις τῶν ἀλήστου μνήμης Πυθαρούλη καί Ἀμπατιέλου, πού ἢθελαν "ἐπιτροπάτα" στά πλοῖα. Ὁ Χανδρής εἶχε ἰδιαίτερες σχέσεις καί μέ τόν Κων. Καραμανλῆ, καί πέτυχε πολλές βελτιώσεις γιά τήν ἐνίσχυση τῆς ἀνταγωνιστικῆς ἱκανότητος τῆς ναυτιλίας, καθώς τό πλοῖο θεωρήθηκε κεφάλαιο εἰσαγόμενο ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ.
Μερικά ἀπό τά μέτρα αὐτά εἶχαν τυπικά ηὐξημένη συνταγματική ἰσχύ, πού ἀκόμη στηρίζουν τήν ναυτιλιακή ἐπιχείρηση στόν τόπο της, πού τώρα ὑπονομεύουν οἱ Βρυξέλλες. Ὁ Χανδρής πρωτοστάτησε στήν προσπάθεια γιά συγκέντρωση χρημάτων ἀπό τά μέλη τῆς ΕΕΕ, προτρέποντας ἒτσι τήν ναυτιλιακή κοινότητα νά ὑποστηρίξει τήν ἑλληνική οἰκονομία. Πρωτοστάτησε μάλιστα ὁ ἲδιος ἱδρύοντας ναυπηγεῖο στήν Σαλαμῖνα, ἀσφαλιστική ἑταιρία πλοίων καί ἀεροσκαφῶν, ἑταιρία κατασκευῆς ἠλεκτρικῶν εἰδῶν, ξενοδοχειακές ἐπιχειρήσεις κ.ἂ. δίνοντας δουλειά σέ πολλούς ἐργαζομένους. Ὃμως κύριο μέλημά του ἦταν ἡ συνεννόηση τῶν ἐφοπλιστῶν γιά τό κοινό συμφέρον. Ἒτσι δέν ἦταν τυχαῖο τό γεγονός ὃτι ὑπό τήν ἡγεσία του ἱδρύθηκε ἡ ΙΝΤΕΡΚΑΡΓΚΟ, πού ἐξακολουθεῖ νά λειτουργεῖ ἀκόμη.
Ἓνας τέτοιος δραστήριος ἂνθρωπος, πού ἡ ναυτιλία τόν θυμᾶται γιά πάντα, τέλειωσε τήν ζωή του σέ ἡλικία μόλις 60 ἐτῶν ὑποκύπτοντας στήν ἐπάρατη νόσο. Ὃμως τό πνεῦμα τῆς συλλογικότητας πού ἐνέπνευσε ὁ Χιώτης ἐφοπλιστής, ἐξακολουθεῖ νά ἐπικρατεῖ τόσο στήν ΕΕΕ ὃσο καί στό Κομμίττυ, ἀντιπρόεδρος τοῦ ὁποίου διετέλεσε καί ὁ ἀδελφός του Δημήτηρης.
Ο ΕΠΙΝΕΙΟΣ
Λεζάντα
Ὁ Ἀντώνης Χανδρής (ἀριστερά) μέ τόν διακρινόμενο πίσω του Λουκᾶ Νομικό, τόν τότε ὑπουργό Ἐμπορικῆς Ναυτιλίας ᾽Αλ. Παπαδόγγονα καί (δεξιά) τόν γενικό γραμματέα τῆς ΠΝΟ Μανώλη Σαΐτη, προερχόμενο ἀπό τόν κλάδο τῶν Ἀσυρματιστῶν. Τότε ἦταν παγιωμένη ἡ τριμερής συνεργασία κράτους, ἐφοπλιστῶν καί ναυτεργατῶν. Ἡ δουλειά ἂφθονη. Τό σιτηρέσιο ἂριστο. Τά ἐμβάσματα τῶν μισθῶν σέ δολάρια ἒμπαιναν συνέχεια στήν Ἑλλάδα καί ἡ Νομισματική Ἐπιτροπή δέν ἒπαυε νά κόβει "κόκκινα χαρτιά" συναλλάγματος, πού ἒγιναν αἰτία νά χτισθοῦν τόσα σπίτια τῶν ναυτικῶν. Τό ΝΑΤ εὐημεροῦσε. Ὁ Οἶκος τοῦ Ναύτου ἐπίσης. Ἦταν ἡ ἐποχή τῶν χαμηλῶν τόνων, τῆς δημιουργικότητας καί τῆς ὑψηλῆς ἀμοιβῆς τῶν Ἓλλήνων ναυτεργατῶν ὃλων τῶν εἰδικοτήτων, πού ξεπερνοῦσε, στήν ποντοπόρο ναυτιλία, τους 80.000 ναυτικούς.
