Παρασκευή, 19 Απριλίου 2024

Ἡ κατάρρευση τῆς ναυτιλιακῆς αὐτοκρατορίας Κολοκοτρώνη

Πῶς κατέρρευσε ἡ ναυτιλιακή αὐτοκρατορία τῶν ἀδελφῶν Μίνωος καί Ἰωσήφ Κολοκοτρώνη; Κυριαρχοῦσε στήν Ἀκτή Μιαούλη τό ἑλληνοπρεπέστατο ὂνομα τῶν δύο πλοιοκτητῶν ἀδελφῶν, πού κρατοῦσε συγγένεια ἀπό τόν Γέρο τοῦ Μωριά. Εἰδικώτερα, ὁ Σήφης Κολοκοτρώνης, ἂν φοροῦσε περικεφαλαία καί μάκραινε τά μαλλιά του, θά ἒμοιαζε ἀπόλυτα μέ τόν Ἐλευθερωτή τοῦ Γένους.
Αὐτή ἡ ἑταιρία ἒφθασε σέ τέτοιο οἰκονομικό ὓψος παγκοσμίως, ὣστε ὑπῆρξε ἡ πρώτη ἑλληνική ναυτιλιακή ἑταιρία πού ναυπήγησε τό μεγαλύτερο σκάφος τοῦ κόσμου, μεταφορικῆς ἱκανότητος 390.000 τόννων ἀργοῦ πετρελαίου, πού μποροῦσε νά φωτίσει τήν τότε Ἀθήνα γιά πολλούς μῆνες…
Στά μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 1970, ὁ στόλος τῆς ἑταιρίας ἀριθμοῦσε 72 πλοῖα, 2, 6 ἑκατομμυρίων τόννων dw. Ἦταν ἡ μεγαλύτερη σέ ἀριθμό πλοίων σέ ὃλο τόν κόσμο. Ἀκόμη θυμᾶμαι τήν μεγαλοπρεπῆ τελετῆ καθέλκυσης τοῦ μεγαλυτέρου (τότε) τάνκερ τοῦ κόσμου, τύπου "Γιουρόπα Τάνκερ", τοῦ "ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ", πού ἒγινε στά Γερμανικά ναυπηγεῖα τῆς Βρέμης. Ὁ πλωτός κολοσσός, μήκους 370 μέτρων, (γιά τήν ἀκρίβεια 369,99 μ., βυθίσματος 28 μ. καί μεταφορικῆς ἱκανότητας 392.966 τόννων ἀργοῦ πετρελαίου) ὀλίσθαινε ἀπό τίς ἐσχάρες τῶν ναυπηγείων μέ τό ὂνομα "Ἰωάννης Κολοκοτρώνης". Ἦταν τό πρῶτο πλοῖο τύπου Europa Tanker. Ἂν τό ἒστηνες ὂρθιο στήν ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας, θά ξεπερνοῦσε τό ὓψος τοῦ… Λυκαβηττοῦ κατά 10 πόντους!

kolokotronis 2

Ὁ Μίνως Κολοκοτρώνης στό Λονδίνο μέ τόν πρόεδρο τῆς ΕΣΗΕΑ Π. Τρουμπούνη καί τούς δημοσιογράφους (ἐξ ἀριστερῶν) Δημ. Ρίζο, Καγκελάρη, τόν πολιτικό συντάκτη τοῦ "Βήματος". Τόν Νάσο Γεωργάκαλο καί τόν Κ. Δούκα.


Ἡ οἰκογένεια Κολοκοτρώνη ἦταν πανευτυχής, καθώς τό ἑλληνικό ὂνομα ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ, γραμμένο μέ μαῦρα γράμματα, καί μέ ἒμβλημα κατακόκκινο στήν τσιμινιέρα του, ὃπως τό αἷμα τῶν Ἑλλήνων πού χύθηκε στήν Ἐπανάσταση τοῦ ᾽21, μίκραινε, καθώς τό σκάφος ὀλίσθαινε πρός τήν θάλασσα ἀπομακρυνόμενο γιά νά παραληφθεῖ ἀπό τά ἰσχυρά ρυμουλκά. Τελικά τό πλοῖο παρεδόθη στίς 11 Ἰουλίου 1975 καί ἒκανε κερδοφόρα ταξίδια περιπλέοντας τό ἀκρωτήριο τῆς Καλῆς Ἐλπίδος. Τροφοδοτῶντας τήν Εὐρώπη μέ "μαῦρο χρυσό", ἀφοῦ φυσικά δέν μποροῦσε τέτοιο πλωτό μεγαθήριο νά διαπλεύσει τήν διώρυγα τοῦ Σουέζ, τήν μεγαλύτερη διώρυγα τοῦ κόσμου μήκους 167 χιλιομέτρων, ἡ ὁποία ἂλλωστε εἶχε κλείσει γιά
πολλά χρόνια ἐπί Νάσερ ἀπό τό 1967 μέχρι τό 1975, γεγονός ἂλλωστε πού ὢθησε καί ἂλλους μεγάλους Ἓλληνες ἐφοπλιστές, ὃπως τόν Ὠνάση, τόν Νιάρχο καί τόν Λάτση, νά παραγγείλουν τά γνωστά VLCCs, ἀλλά τῶν 220.000 τόννων.

Ὂχι ὃμως καί τέτοιων πλωτῶν γιγάντων, ὃπως τό "Ἰωάννης Κολοκοτρώνης" καί ἀργότερα τό ἀκόμη μεγαλύτερο "Ἑλλάς Φῶς" τοῦ Λάτση, πού βέβαια δέν ναυπηγήθηκε ἀπό τόν ἲδιο, ἀλλά τό ἀγόρασε μεταχειρισμένο. Οἱ μοναδικοί Ἓλληνες στόν κόσμο πού παρήγγειλαν τέτοιο πλοῖο ἦσαν οἱ ἀδελφοί Κολοκοτρώνη. Ἂλλο τέτοιο πλοῖο δέν παραγγέλθηκε ἒκτοτε ποτέ ἀπό Ἓλληνα. Τό "Ἑλλάς Φῶς" ἂλλαξε τρία κατά σειράν ὀνόματα πρίν πάρει τό ἑλληνικό καί κατέπλευσει στήν Ἐλευσῖνα γιά νά ὑψώσει τήν Ἑλληνική σημαία.
Ἀλλά αὐτό εἶναι μιά ἂλλη ἐνδιαφέρουσα ἱστορία πού θά ἀναφέρουμε σέ ἂλλο σημείωμά μας.


Καί ἐνῶ ὁ στόλος τῶν ἀδελφῶν Κολοκοτρώνη αὐξανόταν καί ἡ φήμη τους ἁπλωνόταν σέ ὃλο τόν κόσμο (ὁ Μίνως Κολοκοτρώνης διηύθυνε τήν τεράστια ἐπιχείρηση ἀπό τό Λονδίνο καί ὁ Σήφης φρόντιζε γιά τήν ΕΛΛΗΝΙΚΗ ἐπάνδρωση τῶν πλοίων ἀπό τόν Πειραιᾶ μέ ἂξιους συνεργάτες) ξαφνικά καί ἀπροσδόκητα ἂρχισε ἡ πτώση τῆς ναυτιλιακῆς αὐτοκρατορίας. Τά πλοῖα τῆς ἑταιρίας, τό ἓνα μετά τό ἂλλο, ἂρχισαν νά κατάσχονται στά διάφορα λιμάνια τοῦ κόσμου γιά χρέη. Τί εἶχε συμβεῖ;
Κανείς δέν θά τό μάθει ποτέ. Εἶναι μυστικό τῆς οἰκογένειας καί μόνο, ἡ ὁποία ἂλλωστε ἒχει ἐγκαταλείψει τόν μάταιο τοῦτο κόσμο. Ἀκόμη καί ὁ πολύ ἀγαπημένος μου Γιάγκος Κολοκοτρώνης, μικρό παιδί τότε, γιός τοῦ Μίνωος, πέθανε στίς 12 Ἰανουαρίου 2016, σέ ἡλικία μόλις 62 ἐτῶν. Εἶχε κάνει λαμπρές σπουδές καί εἶχε ἀποκρυσταλλωμένες ἀπόψεις γύρω ἀπό τόν τρόπο διαχείρισης μιᾶς ναυτιλιακῆς ἐπιχειρήσεως. Πίστευε ὃτι γιά νά ἀποδώσει ἡ νέα τεχνολογία, οἱ ἠλεκτρονικοί ὑπολογιστές, ἒπρεπε πρῶτα νά δουλεύει σωστά καί δημιουργικά τό μυαλό σου. Τώρα τήν ἐπιχείρηση, ὃση ἀπέμεινε, συνεχίζουν τά ἀνήψια του Διαμαντής καί Μπέσι Λαιμοῦ, καθώς καί ὁ Γιῶργος Λαιμός.

kolokotronis 3

Oἱ πλοιοκτῆτες τοῦ τάνκερ μαμμούθ Ἰωσήφ καί Μίνως Kολοκοτρώνης, ἀτενίζοντες τήν καθέλκυση τοῦ πλωτοῦ κολοσσοῦ, πού ὓψωσε τήν ἑλληνική σημαία.


Ὃταν ἡ ἑταιρία μεσουρανοῦσε παγκοσμίως, συνέβη καί τό μεγάλο ἀθλητικό γεγονός τοῦ Γουέμπλεϊ. Ὁ ΠΑΟ ἒφθασε στόν τελικό τοῦ παγκοσμίου κυπέλλου ἀντιμετωπίζοντας τόν ἀκατάσχετο Ἂγιαξ, πού σημαίνει βέβαια Αἲας, προφανῶς ὁ γιγάντιος Τελαμώνιος ἀπό τήν Σαλαμῖνα, τό παλικάρι πού ἒσωσε τίς νῆες τῶν Ἀχαιῶν ἀπό τήν πυρκαϊά τῶν Τρώων (ἀθάνατε Ὃμηρε μέ τούς ἣρωές σου, πού ἐπηρεάζεις ὃλους τούς ξένους νά μεγαλουργοῦν ἐκτός ἀπό τούς Ἓλληνες, πού ἒχουν ὑποταγεῖ σέ πολιτικούς νάνους).


Ἐπειδή εἶχα κάποια ἐπιτελική θέση στά γραφεῖα τῆς ἑταιρίας δημοσιογραφικῆς φύσεως, ἐκδίδοντας τό τριμηνιαῖο περιοδικό ΠΟΝΤΟΠΟΡΟΣ, πού σκοπό εἶχε νά δέσει ψυχικά τά ἑλληνικά πληρώματα μέ τήν ναυτιλία, διοργάνωσα ἀεροπορική ἀποστολή προσωπικοτήτων γιά τό Γουέμπλεϊ στό Λονδίνο. Ἀκόμη θυμᾶμαι τόν Γιάννη Γκιωνάκη, φανατικό παναθηναϊκάκια, νά ἒρχεται ἐκ τῶν πρώτων στά γραφεῖα τῆς ἑταιρίας στόν Πειραιᾶ γιά νά παραλάβει τό εἰσιτήριό του. Στό ἲδιο ἀεροπλάνο νομίζω ὃτι ἐπιβιβάσθηκε καί ὁ Στυλιανός Πατακός. Ἒτσι ἂκουσα, γιατί ἐγώ δέν πῆγα, καθώς δέν μέ ἐνδιαφέρει τό ποδόσφαιρο. Ἡ Ἑλλάδα πανηγύριζε τότε γιά τό μεγάλο ἀθλητικό γεγονός.


Καί ἐκεῖ πού ὃλα πήγαιναν τόσο καλά, ξαφνικά ἦλθε ἡ καταστροφή. Τά πλοῖα ἐκποιήθηκαν, περιουσίες ρευστοποιήθηκαν. Τό "Βασιλική Κολοκοτρώνη" πουλήθηκε τό 1976 καί μετονομάσθηκε ΜΠΡΕΜΕΝ, τό 1983 ἂλλαξε πάλι ίδιοκτήτη καί ὀνομάσθηκε KLELIA, τό 1986 ξανάλλαξε χέρια καί μετονομάσθηκε WHITE HORSE καί τήν 1 Αὐγούστου 1996 διαλύθηκε στήν Τσιταγκόγκ. Ὁ Μίνως Κολοκοτρώνης, πού ἦταν καί ὁ ἰθύνων νοῦς τῆς μεγάλης ἑλληνικῆς ναυτιλιακῆς ἐπιχειρήσεως, πού ὓψωνε ὑπερήφανα τήν ἐλληνική σημαία στά πλοῖα της, καί μάλιστα πρωταγωνίστησε στήν θάλασσα μεταξύ τῶν πληρωμάτων στό δημοψήφισμα γιά τήν κατάργηση τῆς βασιλείας, εἶχε πολύ καλές σχέσεις μέ τούς Ἓλληνες δημοσιογράφους, πού φιλοξένησε στό Λονδίνο παραθέτοντας μάλιστα γεῦμα στό Μπώλτικ, ὃπου εἶπε πολλές ἱστορίες καί ἂγνωστες πτυχές ἀπό τήν ζωή τῶν Ἑλλήνων tycoons, γιά τόν
Ὠνάση, τόν Λιβανό κ.ἂ. μέ πάντα καλοπροαίρετη διάθεση καί γιά νά τονίσει τό ἐπιχειρηματικό τους δαιμόνιο. Ἐπί κεφαλῆς τῆς ἀντιπροσωπείας ἦταν ὁ τότε πρόεδρος τῆς ΕΣΗΕΑ Π. Τρουμπούνης καί πῆραν μέρος διακεκριμένα στελέχη τοῦ δημοσιογραφικοῦ κόσμου, πολιτικοί συντάκτες μεγάλων έφημερίδων, καθώς καί ὁ μετέπειτα ἐκδότης Δήμητρης Ρίζος, πού τώρα περνᾶ δύσκολες στιγμές, χωρίς ἡ παράταξη πού ὑποστήριξε μέ τόσο πάθος μέ τίς ἐφημερίδες του, ἡ Νέα Δημοκρατία, νά δείχνει τό παραμικρό ἐνδιαφέρον. Ὁ Δημήτρης Ρίζος, πού ἐργαζόταν τότε στήν ΕΡΤ, τράβηξε καταπληκτικά βίντεο γιά τήν προβολή τοῦ μεγάλου ναυτιλιακοῦ γεγονότος στήν Ἑλλάδα.


Ὃλα, πράγματι, στήν ζωή ἒχουν τήν ἂνοδο καί τήν πτώση τους. Τό ἲδιο συμβαίνει καί μέ τήν ναυτιλία. Οἱ στῆλες αὐτές θέλουν νά θυμίζουν τέτοιες στιγμές μεγαλοπρέπειας, μεγαλοφροσύνης, ἑλληνοπρέπειας καί ἑλληνοκεντρισμοῦ. Ὃλοι σκέπτονταν ἑλληνικά καί ὁ τύπος πρόβαλε τά σημαντικά ἒργα πρωτιᾶς τῶν Ἑλλήνων πλοιοκτητῶν. Νομίζω ὃτι στούς καιρούς μας τά πράγματα στό shipping ἒχουν ἀλλάξει πολύ. Σχεδόν ὃλοι οἱ σύγχρονοι Ἓλληνες ἐφοπλιστές, γόνοι πού τά βρῆκαν ὃλα ἓτοιμα ἀπό τούς πατεράδες τους, δέν ἒχουν τίποτε ἂλλο στό μυαλό τους ἀπό τήν "μπίζνα" καί τά "λεφτά", μετρῶντας τήν δημοφιλία τους μέ τό ὓψος τῶν καταθέσεών τους. Ὑπάρχουν βέβαια καί ἐξαιρέσεις. Ἀλλά ἐφοπλιστές τοῦ ἀναστήματος ἐκείνων πού δημιούργησαν καί ἀπασχόλησαν τήν παγκόσμια κοινή γνώμη δέν θά ὑπάρξουν ἂλλοι.
Ἐμεῖς πού θυμόμαστε τούς παλιούς καί πῶς ἀπέκτησαν τήν ἀμύθητη περιουσία τους, ἀλλά καί ἐπηρέασαν μέ τήν ἰσχύ τους ἀκόμη καί τούς ἰσχυρούς τῆς Γῆς, ἒχομε τό δικαίωμα νά ὑπενθυμίζουμε ψιχία ἀπό τό μεγαλεῖο καί τήν ἰδιαιτερότητα τῶν παλαιοτέρων Ἑλλήνων tycoons, ἀλλά καί νά πιστεύουμε ὃτι τέτοιοι ναυτιλιακοί ἐπιχειρηματίες δύσκολα θά φανοῦν ξανά στό ἑλληνικό ναυτιλιακό στερέωμα.


Ο ΕΠΙΝΕΙΟΣ

Ειδήσεις, άρθρα και αναλύσεις για την μεγάλη και παγκόσμια Ναυτιλιακή Βιομηχανία
Αρχισυντάκτης, Επιμέλεια Ύλης: Παναγιώτης Δούκας