Ταραχές στους δρόμους, ανομία, αύξηση σε τιμές στα τρόφιμα, ακόμα και ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης είναι μερικά από τα “side effects” ενός άτακτου Brexit σύμφωνα με δημοσιεύματα και δηλώσεις στον Βρετανικό και διεθνή Τύπο.
Κάποιοι ισχυρίζονται πως αυτά είναι μόνο εικασίες και εκτιμήσεις. Φαίνεται όμως πως η κυβέρνηση της Βρετανίας προετοιμάζει σχέδιο έκτακτης ανάγκης με την ονομασία “Yellowhammer” σε περίπτωση που όντως προχωρήσει σε άτακτη έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πρόσφατα η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα ξοδέψει επιπλέον 2 δις στερλίνες, ποσό που μπορεί να αναθεωρηθεί προς τα επάνω, πράγμα διόλου απίθανο προκειμένου να απορροφήσει τους κραδασμούς μιας άτακτης εξόδου.
Σε γενικές γραμμές σύμφωνα με το σχέδιο “Yellowhammer” ένα ποσοστό που μπορεί να φτάσει ακόμα και το 85% των βρετανικών πλοίων, ενδέχεται να υποστεί τεράστιες καθυστερήσεις καθώς τα τελωνεία δεν θα είναι ακόμα προετοιμασμένα για τις όποιες αλλαγές. Το σχέδιο επίσης, θα μπορούσε να μειώσει έως και κατά 60% την κυκλοφορία των βαρέων οχημάτων τα οποία διέρχονται την θάλασσα της Μάγχης, για αρκετούς μήνες, καθώς η έλλειψη ετοιμότητας θα αφορά και την Γαλλία. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα οδηγούσε σε τεράστιες ουρές στο Κεντ, και ίσως ένα φορτηγό φορτωμένο με εμπόρευμα να χρειαζόταν ακόμα και 3 ημέρες για να μεταβεί στην Γαλλία.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει ένα νέο τελωνιακό σύστημα στο οποίο φιλοδοξεί να ενταχτούν πριν τις 31 Οτωβρίου 2019, περισσότερες από 88.000 εταιρίες αλλά κανείς δεν ξέρει πότε αυτό θα ξεκινήσει ή αν θα λειτουργήσει.
Έτσι λοιπόν θα επηρεαστεί σημαντικά ο ναυτιλιακός κλάδος, καθώς θα πρέπει να αναβαθμιστούν οι λιμένες με νέες διευκολύνσεις τελωνειακών ελέγχων, οι οποίες με τη σειρά τους θα προκαλέσουν υψηλότερο κόστος λόγω της απαιτούμενης μεγαλύτερης λειτουργικής πολυπλοκότητας. Κάποιοι μιλάνε ακόμη και για τρία χρόνια προκειμένου οι ναυτιλιακές να ενταχτούν σε ένα νέο τελωνιακό σύστημα. Και φυσικά το νέο σύστημα θα πρέπει να τύχει της αποδοχής της υπόλοιπης Ευρώπης.
Ακόμα χειρότερα, προβλέπεται στην περίπτωση άτακτου Brexit, πολλά φρέσκα προϊόντα να βρεθούν σε έλλειψη, ή να υπάρχει περιορισμένη διαθεσιμότητα και επιλογές, καθώς οι τιμές θα αυξηθούν κατακόρυφα σε ευπαθή προίόντα. Η κυβέρνηση έχει όπως δήλωσε, την διάθεση να συνεχίσει να αναγνωρίζει τα πρότυπα της Ε.Ε. χωρίς όμως να γνωρίζουμε την διάθεση της Ε.Ε.και τις αποφάσεις που θα παρθούν για το νέο καθεστώς.
Είναι κοινή διαπίστωση ότι στην Ευρώπη των 28 βρίσκονται κάποια από τα μεγαλύτερα εμπορικά και επιβατηγά λιμάνια όπως το Rotterdam, to Antwert, ο Πειραιάς και το Αμβούργο. Οι μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρίες έχουν την βάση τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Βρετανίας.
Η Βρετανία λοιπόν ενδέχεται μετά τις 31 Οκτωβρίου 2019, να είναι η πρώτη χώρα που θα αποχωρήσει μετά το 1952 που συγκροτήθηκε η Ενωμένη Ευρώπη και να αρχίσει να οδηγείται σε αχαρτογράφητα νερά και απροσδιόριστες εξελίξεις.
Τα πρότυπα της STCW ορίζουν ότι εάν κάποιος είναι μέλος πληρώματος που εκτελεί ορισμένα καθήκοντα στο πλοίο, πρέπει να έχει πιστοποιητικό επάρκειας το οποίο να ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία σχεδόν το 10% των αξιωματικών που υπηρετούν στην Ε.Ε. έχουν εκδόσει πιστοποιητικό στην Βρετανία.
Μετά την ημερομηνία λήξης του πιστοποιητικού, τα πιστοποιητικά του ναυτικού του Ηνωμένου Βασιλείου δεν θα αναγνωρίζονται πλέον αυτόματα από τα υπόλοιπα 27 κράτη μέλη.
Τα υπάρχοντα πιστοποιητικά θα εξακολουθήσουν να ισχύουν μέχρι την ημερομηνία λήξης τους, αλλά δεν θα μπορούν να μεταφερθούν μεταξύ διαφορετικών σημαίων της ΕΕ.
Ενδέχεται σύμφωνα με ανακοινώσεις της CLIA, οι εταιρίες κρουαζιέρας να πάρουν απόφαση να μην συμπεριλάβουν τα Βρετανικά λιμάνια στα δρομολόγια των κρουαζιερών τους. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για την χώρα καθώς το Cruise Industry αποφέρει δισεκατομμύρια λίρες στο ΑΕΠ της Βρετανίας ενώ πέρυσι μόνο παρουσίασε αύξηση επιβατών περισσότερη από 20%.
Οι ναυτιλιακές εταιρείες (συμπεριλαμβανομένων των πορθμείων που μεταφέρουν επιβάτες και φορτηγά) υποχρεούνται να υποβάλλουν πληροφορίες ασφαλείας προτού εισέλθουν σε λιμένα της Ε.Ε. όπως στοιχεία του πλοίου, λεπτομέρειες δραστηριότητας, προηγούμενους λιμένες αγκυροβολίου, λίστες πληρωμάτων και προσωπικά δεδομένα επιβατών κλπ. Ένα άτακτο Brexit θα σημάνει αυτόματα ότι οι χώρες της Ευρώπης δεν θα μπορούν να εκδόσουν εξαιρέσεις στα πλοία ανεξαρτήτως σημαίας, τα οποία εκτελούν τακτικές γραμμές από την Βρετανία. Και αυτό γιατί επιτρέπεται μόνο σε μια χώρα της ΕΕ να χορηγεί απαλλαγή για υπηρεσίες μεταξύ της επικράτειάς της και μιας άλλης χώρας της Ε.Ε.
Αλήθεια τί θα συμβεί με τα προσωπικά δεδομένα, τα big data, τους φόρους, τις έδρες των Ναυτιλιακών εταιριών, τους κανονισμούς, τα πληρώματα, τις σημαίες, τις μεταφορές προϊόντων και υπηρεσιών, την φορολογία, τον ΦΠΑ, τους ειδικούς φόρους, τα τελωνεία, τις ενδομεταφορές, τα ναυπηγεία, τους προμηθευτές στην ναυτιλία, το after sales, καθώς και μία πληθώρα άλλων θεμάτων που ενδεχομένως θα ταρακουνήσει το παραδοσιακό και καλά επί δεκαετίες εδραιωμένο City του Λονδίνου. Ίδωμεν.
Άλλωστε αν τελικά υπάρξει άτακτο Brexit στις 31 Οκτωβρίου 2019 το βασικό ερώτημα θα είναι κατ’ αρχήν:
ΠΟΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ;
Θα επανέλθουμε με όποιες εξελίξεις.
Νίκος Κ. Δούκας